We wrześniu tego roku zaczęła obowiązywać ustawa o obronie Ojczyzny, która zawierała w sobie kilka zmian dotyczących fotografowania obiektów w tym kolejowych. Istniało i w sumie nadal istnieje ryzyko, że wykonywanie zdjęć i nagrań na przykład dworców kolejowych czy kolejowej infrastruktury obarczone będzie dotkliwymi sankcjami łącznie z pozbawieniem fotografa sprzętu. Z racji tego, że Fotografia Kolejowa to moja pasja, a kanał Kolejowe Zagłębie w zdecydowanej większości zawiera treści, których nowe przepisy mogą utrudnić lub uniemożliwić swobodne utrwalanie dźwiękiem i obrazem, postanowiłem zapytać Straż Ochrony Kolei w jaki sposób interpretują nowe przepisy i kiedy można się spodziewać ich interwencji. Otrzymałem odpowiedź z Komendy Głównej SOK i chciałbym ją Wam zaprezentować.
Z pisma dość jasno wynika, że zasady fotografowania kolei i obiektów kolejowych na razie się nie zmieniły mimo, że zmieniły się ustawowe przepisy. Brakuje rozporządzenia MON ws tabliczek zakazu i zgód MON na takich tabliczek wieszanie. Na dziś dzień czyli 03.11.2023 można swobodnie fotografować i nagrywać kolej pamiętając o przepisach, które już istnieją. Opisałem je w poprzednim wpisie do którego ciekawych odsyłam. Można się jednak spodziewać częstszych kontroli funkcjonariuszy. Związane to jest z zarządzeniem ABW ws informowania służb o podejrzanych osobach przy torach. Taki obowiązek spoczywa na pracownikach kolei, dyżurnych ruchu, maszynistach etc.
Warto mieć przy sobie takie pismo bo ja co prawda nigdy nie miałem przyjemności spotkać nadgorliwego funkcjonariusza nieznającego przepisów ale jednak głośne były w tym roku przypadki, które zachęcają obywateli do walki o swoje prawa.
Miałem ostatnio sytuację gdzie dostałem mandat za przebywanie na obszarze kolejowym bez uprawnień. Okazało się, że w Sieci pojawiło się mnóstwo głosów miłośników kolei opisujących swoje spotkania z SOK. Sprawa zainteresowały się także media i dziennikarze. Między innymi pan redaktor Łukasz Warzecha. Warto wiedzieć gdzie i jak robić zdjęcia kolejowe by nie narazić się na mandat od Służby Ochrony Kolei. Przepisuję tu mój felieton ze strony FB:
Sporo mam pod popularną (1 milion wyświetleń) rolką komentarzy: "Nie musiałeś przyjmować mandatu od SOK." "Mogłeś tam stać.", "Nie możesz stać bliżej niż 3 metry od szyny zewnętrznej" i temu podobne niczym nie poparte wymysły i teorie. Aż dziw mnie bierze, że muszę w tej sprawie stanąć po stronie... SOK. Myślę, że to jednak ważne bo sporo młodych osób dziś nagrywa i fotografuje pociągi. Wielu z miejsc, za które grożą im mandaty. Nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności za jego łamanie. Zarządzenie ABW o zwiększeniu ilości kontroli w obszarze kolejowym powoduje, że częściej będą się przy torach pojawiać patrole. Zalecenia ABW wysyłane do PKP PLK również sugerują pracownikom (maszynistom, dróżnikom, dyżurnym ruchu etc) informowanie o osobach postronnych ze sprzętem do nagrywania przy torach.
Od początku. W Polsce głównym źródłem prawa jest Konstytucja, a w dalszej kolejności ustawa. Nas, miłośników kolei dotyczy ustawa o transporcie kolejowym, a dokładniej rozdział 10 "Ochrona porządku na obszarze kolejowym". Jednak najpierw musimy dowiedzieć się czym jest obszar kolejowy. Dowiemy się o tym w punkcie 8 artykułu 4 wyżej wymienionej ustawy:
"Obszar kolejowy - powierzchnia gruntu określona działkami ewidencyjnymi, na której znajduje się droga kolejowa, budynki, budowle i urządzenia przeznaczone do zarządzania, eksploatacji i utrzymania linii kolejowej oraz przewozu osób i rzeczy"
We wspomnianym wcześniej rozdziale 10 mamy artykuł 58 "Wstęp na obszar kolejowy" Ma on trzy punkty:
"1. Wstęp na obszar kolejowy jest dozwolony tylko w miejscach wyznaczonych przez zarządcę.
2. Poza miejscami, o których mowa w ust. 1, wstęp na obszar kolejowy mają osoby posiadające upoważnienie właściwego zarządcy lub właściwego przewoźnika kolejowego oraz osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów.
Punkt pierwszy określa gdzie może wejść każdy. Z reguły są to perony, chodniki, drogi publiczne, które znajdują się na obszarze kolejowym, parkingi, dojścia do dworca, przejścia podziemne, kładki nad torami, chodniki na wiaduktach, drogi publiczne na nich etc.
Punkt drugi określa gdzie już zwykły szary Kowalski wejść nie może. I nie prawdą jest, że ten teren musi być ogrodzony, oznaczony tablicami. Oczywiście może być ale nie musi. Obszar kolejowy zgodnie z ustawą wyznacza działka administracyjna, a miejsca gdzie można wejść albo nie można wyznacza zarządca obszaru kolejowego (działki).
Punkt trzeci nas nie dotyczy.
Co to oznacza? W miejscu, w którym stałem i za co dostałem mandat mogłem być tylko w przypadku posiadania odpowiedniej zgody zarządcy. Taką zgodę można otrzymać albo od SOK albo od najbliższego ZLK (to do sprawdzenia bo opinie są różne) Z reguły takie zezwolenia wydaje się pracownikom firm realizujących jakieś zlecenia dla PLK. Fotograf może sobie wybić z głowy, że taką zgodę uzyska. Chyba, że realizuje dla PLK zlecenie np. nagrania postępów prac modernizacyjnych.
I teraz przykład z terenu. To zdjęcie zostało wykonane w Gołonogu:
Odległość od toru jest duża co nie? Jednak ja pamiętam co było w miejscu gdzie stałem wykonując to zdjęcie. Była tam kolejowe linia 162. Linie kolejowe z reguły leżą na obszarach kolejowych, a likwidacja linii rzadko kiedy wiąże się z tym, że PKP PLK sprzedaje działkę gdzie ona przebiegała. Na portalu geoportal360.pl można sobie wygodnie sprawdzić, że owe miejsce jest działką 246501_1.0003.AR_40.1/8 a ona należy do PLK. Obejmuje swoim zasięgiem także linię kolejową nr 1 Tym samym jest to obszar kolejowy i raczej wątpię by był na niego dozwolony wstęp zgodnie z punktem 1 artykułu 58 ustawy. Tym samym jeśli ktoś nas zasygnalizuje SOK, a patrol nas tam znajdzie to już tylko od funkcjonariuszy zależy jak nas potraktują. Ustawa bowiem nie pozostawia wątpliwości czym jest obszar kolejowy i kto gdzie się na nim może znajdować.
Na koniec prezentuje miejsce gdzie dostałem mandat i sam mandat:
Prowadząc kanał na YT Kolejowe Zagłębie dość znacznie poszerzyłem swoje zainteresowania. Oprócz kolei, infrastruktury kolejowej zacząłem fotografować szeroko pojęty zbiorkom, a także wpadam co jakiś czas na pyrzowickie lotnisko by nagrywać stary i lądowania samolotów. Sezon 2023 zacząłem w zeszłym tygodniu. Pogoda teoretycznie dobra ale ogromny wiatr co nieco utrudnił rejestrację pracy lotniska. Udało się jednak zrobić kilka ujęć ciężkiej pracy pilotów podczas lądowania w niesprzyjających warunkach.
Kilka zdjęć z lotniska KTW/EPKT
Nietypowa dość sytuacja gdy obok siebie stoją aż cztery maszyny tego samego przewoźnika. Mieliśmy na Pyrzowicach inwazję sułtanatu Omanu.
Charakterystyczna wieża pyrzowickiego lotniska zwana termosem:
Samolot Wizzair w drodze na pas startowy:
Samolot Ryanair kołuje pod terminal po wylądowaniu:
Druga wieża lotniska i terminal pasażerski widziany z platformy widokowej zlokalizowanej na początku pasa od strony Ożarowic:
Kołujący po udanym lądowaniu samolot linii Wizzair sfotografowany z drugiej platformy widokowej. Ta zlokalizowana jest po drugiej stronie lotniska od strony Mierzęcic.
Lotniskowy radar:
Na koniec prezentuję film, który się pojawił na kanale Kolejowe Zagłębie. Zbliżam się do 1000 subskrybcji na kanale. Zachęcam czytelników tego bloga do pozostawienia na nim swojej bezpłatnej subskrybcji.
Dziś przeniesiemy się na linie kolejowe Zagłębia Dąbrowskiego by sprawdzić co dzieje się na torach. Odwiedzimy Sikorkę czyli przystanek kolejowy na linii nr.1 , Łagiszę gdzie spotkamy się ze spalinowymi lokomotywami, Sosnowiec Kazimierz - kiedyś ciekawą stację kolejową powiązaną z pobliską kopalnią. Znajdą się tu też zdjęcia z linii 183, Ząbkowic, Gołonoga i pięknie zmodernizowanej stacji Dąbrowa Górnicza.
Zaczynamy od transportu z lokomotywą Traxx BR285-130 w Sikorce:
Na kolejnym zdjęciu widzimy czeską lokomotywę spalinową S200:
Mknący przez Sikorkę pociąg PKP IC z lokomotywą EP07:
Luźna Skoda 753 czeskiego przewoźnika:
Pora pochwalić się pięknie odremontowanym, zabytkowym dworcem na stacji Dąbrowa Górnicza:
Wizyta w Sosnowcu Środuli zaowocowała zdjęciem pociągi PKP IC "Batory" z lokomotywą EP09. Przy okazji udało się nagrać sosnowiecki trójkąt tramwajowy czyli dość nietypowy element infrastruktury służący do zawracania wagonów tramwajowych. Film z trójkąta znajdziecie na moim kanale Kolejowe Zagłębie, który sugeruję zasubskrybować.
W Dąbrowie Górniczej Ząbkowicach udało się zrobić kilka ujęć nowym nabytkiem aparatem Panasonic Lumix FZ1000, który powoli wypiera mój stary Nikon D3200. Dłuższe ogniskowe korcą...
Linia kolejowa 183 i Dabrowa Górnicza Piekło. Udało się sfotografować i nagrać przejazd lokomotywy SM42 będąc na wyposażeniu firmy Protor.
Ujęcie na dłuższej ogniskowej pociągu PKP IC wjeżdżającego w perony przystanku Dąbrowa Górnicza Gołonóg.
Pociąg PolRegio na stacji Sosnowiec Kazimierz:
Kiedyś duża stacja z porządnym ruchem pasażerskim na linii 62. Dziś zaledwie podrzędny przystanek. Lata świetności ma dawno za sobą. Zniknął już nawet zabytkowy budynek stacyjny.
Łagisza w zimowej scenerii. Zima w tym roku dała sporo śnieżnych ujęć ale mogła by się już skończyć...
Zdjęciem zimowej stonki na posterunku Łagisza Elektrownia kończy ten odcinek "Z aparatem na torach". Serdecznie zapraszam na kanał na najnowszy film ze stacji Dąbrowa Górnicza:
Jak już wiecie z zapowiedzi w weekend 18-19.03.2023 odbyła się coroczna impreza modelarska w Sosnowcu. Impreza wyjątkowo udana. Nie dość, że pobito rekord w wielkości głównej makiety to pojawiło się sporo dodatkowych atrakcji także poza głównym obszarem imprezy. Z Katowic można było dostać się na imprezę zabytkowym Ikarusem. Jeździły też stare tramwaje reklamujące imprezę. Pojawiło się także stanowisko nowego polskiego symulatora SimRail. Nie zabrakło stałych elementów, pokazów dla najmłodszych, możliwości skorzystania ze szkolnych symulatorów EU07 i EN57 oraz inne skale kolejowego modelarstwa.
Oczywiście najwięcej emocji budziła ogromna makieta na głównej sali. Zapraszam na zdjęcia oraz na film z relacją. Zachęcam do pozostawienia na kanale bezpłatnej subskrybcji, która pomoże pokonać nieubłagane algorytmy YouTuba gdzie coraz trudnie przebić się z wartościowymi (mam nadzieję) treściami w zalewie tiktokowych shortsów o niczym.
Skala królewska:
Niezawodna wystawa dioram i modeli:
Widok na całą makietę:
Autobusowe klimaciki. Szczególnie ucieszył mnie zagłębiowski 723 do Czeladzi :)
Najładniejsze w mojej opinii miejsca na makiecie. Genialne graffiti na murze okalającym garaże i złomowisko. Zachwyciłem się zdolnościami autora. Śliczna wioska w lesie i przepiękna parowozownia.
Aparat Lumix FZ1000 sprawdził się w trudnych warunkach sali sportowej. Kiepskie sodowe, pomarańczowe światło, tłum ludzi. Mimo to udało się zrobić chyba dobre zdjęcia. Długa ogniskowa pozwalała manewrować nawet z drugiego i trzeciego rzędu, między głowami oglądających. Balans bieli aparatu dawał radę wypuścić całkiem zgrabne rawy, a duże oczko aparatu pozwalało robić zdjęcia bez lampy na niższym ISO. Jestem zadowolony ze sprzętu także jeśli chodzi o film "z ręki".
Widzowie, a szczególnie dzieciaki zachwycone były szczegółowością makiet. polskie makiety robią się coraz piękniejsze. Takie wystawy jak wrocławskie i gliwickie Kolejkowo stawiają wysoko poprzeczkę jeśli chodzi o element zabawowy makiet kolejowych. Dzieciaki uwielbiają znajdować maleńkie elementy wystroju makiet. Do nich łatwiej dociera się ładnym obrazem. Z czasem zainteresują się innymi ważnymi elementami makiet, które mają odtwarzać realne szlaki czy stacje. Dobrze, że twórcy makiet przestają być w tym temacie ortodoksami. To służy modelarstwu kolejowemu i zaowocuje w przyszłości.
Jeszcze kilka ujęć z makiety:
Naprawdę warto było wyskoczyć do Sosnowca. Mam tylko nadzieję, że szkoła, która gości co roku modelarzy dostanie w końcu jakieś wsparcie od władz Sosnowca na remont sali gimnastycznej gdzie impreza się odbywa. Sodowe lampy to już trochę wstyd... brak klimatyzacji albo chociaż porządnej wentylacji też utrudniał oglądanie makiet i był koszmarem dla małych dzieci. Ja z resztą nie wyobrażam sobie korzystania z tej sali i uprawiania w niej jakiegokolwiek sportu. Po prostu wstyd panowie włodarze miasta i szkoły.
