Czy można dostać mandat za robienie zdjęć kolei?

 Miałem ostatnio sytuację gdzie dostałem mandat za przebywanie na obszarze kolejowym bez uprawnień. Okazało się, że w Sieci pojawiło się mnóstwo głosów miłośników kolei opisujących swoje spotkania z SOK. Sprawa zainteresowały się także media i dziennikarze. Między innymi pan redaktor Łukasz Warzecha. Warto wiedzieć gdzie i jak robić zdjęcia kolejowe by nie narazić się na mandat od Służby Ochrony Kolei. Przepisuję tu mój felieton ze strony FB:

Sporo mam pod popularną (1 milion wyświetleń) rolką komentarzy: "Nie musiałeś przyjmować mandatu od SOK." "Mogłeś tam stać.", "Nie możesz stać bliżej niż 3 metry od szyny zewnętrznej"  i temu podobne niczym nie poparte wymysły i teorie. Aż dziw mnie bierze, że muszę w tej sprawie stanąć po stronie... SOK. Myślę, że to jednak ważne bo sporo młodych osób dziś nagrywa i fotografuje pociągi. Wielu z miejsc, za które grożą im mandaty. Nieznajomość prawa nie   zwalnia od odpowiedzialności za jego łamanie. Zarządzenie ABW o zwiększeniu ilości kontroli w obszarze kolejowym powoduje, że częściej będą się przy torach pojawiać patrole. Zalecenia ABW wysyłane do PKP PLK również sugerują pracownikom (maszynistom, dróżnikom, dyżurnym ruchu etc) informowanie o osobach postronnych ze sprzętem do nagrywania przy torach.

Od początku. W Polsce głównym źródłem prawa jest Konstytucja, a w dalszej kolejności ustawa. Nas, miłośników kolei dotyczy ustawa o transporcie kolejowym, a dokładniej rozdział 10 "Ochrona porządku na obszarze kolejowym". Jednak najpierw musimy dowiedzieć się czym jest obszar kolejowy. Dowiemy się o tym w punkcie 8 artykułu 4 wyżej wymienionej ustawy:

"Obszar kolejowy - powierzchnia gruntu określona działkami ewidencyjnymi, na której znajduje się droga kolejowa, budynki, budowle i urządzenia przeznaczone do zarządzania, eksploatacji i utrzymania linii kolejowej oraz przewozu osób i rzeczy"

We wspomnianym wcześniej rozdziale 10 mamy artykuł 58 "Wstęp na obszar kolejowy" Ma on trzy punkty:

"1. Wstęp na obszar kolejowy jest dozwolony tylko w miejscach wyznaczonych przez zarządcę.

2. Poza miejscami, o których mowa w ust. 1, wstęp na obszar kolejowy mają osoby posiadające upoważnienie właściwego zarządcy lub właściwego przewoźnika kolejowego oraz osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów.

Punkt pierwszy określa gdzie może wejść każdy. Z reguły są to perony, chodniki, drogi publiczne, które znajdują się na obszarze kolejowym, parkingi, dojścia do dworca, przejścia podziemne, kładki nad torami, chodniki na wiaduktach, drogi publiczne na nich etc.

Punkt drugi określa gdzie już zwykły szary Kowalski wejść nie może. I nie prawdą jest, że ten teren musi być ogrodzony, oznaczony tablicami. Oczywiście może być ale nie musi. Obszar kolejowy zgodnie z ustawą wyznacza działka administracyjna, a miejsca gdzie można wejść albo nie można wyznacza zarządca obszaru kolejowego (działki). 

Punkt trzeci nas nie dotyczy.

Co to oznacza? W miejscu, w którym stałem i za co dostałem mandat mogłem być tylko w przypadku posiadania odpowiedniej zgody zarządcy. Taką zgodę można otrzymać albo od SOK albo od najbliższego ZLK (to do sprawdzenia bo opinie są różne) Z reguły takie zezwolenia wydaje się pracownikom firm realizujących jakieś zlecenia dla PLK. Fotograf może sobie wybić z głowy, że taką zgodę uzyska. Chyba, że realizuje dla PLK zlecenie np. nagrania postępów prac modernizacyjnych.

Ustawę możecie podejrzeć tutaj:

https://lexlege.pl/ustawa-o-transporcie-kolejowym/

I teraz przykład z terenu. To zdjęcie zostało wykonane w Gołonogu:

Odległość od toru jest duża co nie? Jednak ja pamiętam co było w miejscu gdzie stałem wykonując to zdjęcie. Była tam kolejowe linia 162. Linie kolejowe z reguły leżą na obszarach kolejowych, a likwidacja linii rzadko kiedy wiąże się z tym, że PKP PLK sprzedaje działkę gdzie ona przebiegała. Na portalu geoportal360.pl można sobie wygodnie sprawdzić, że owe miejsce jest działką 246501_1.0003.AR_40.1/8 a ona należy do PLK. Obejmuje swoim zasięgiem także linię kolejową nr 1 Tym samym jest to obszar kolejowy i raczej wątpię by był na niego dozwolony wstęp zgodnie z punktem 1 artykułu 58 ustawy. Tym samym jeśli ktoś nas zasygnalizuje SOK, a patrol nas tam znajdzie to już tylko od funkcjonariuszy zależy jak nas potraktują. Ustawa bowiem nie pozostawia wątpliwości czym jest obszar kolejowy i kto gdzie się na nim może znajdować.

Na koniec prezentuje miejsce gdzie dostałem mandat i sam mandat:

Link do artykułu redaktora Warzechy: Miłośnicy kolei jako ruskie szpiony